(2) Veštačko prihranjivanje izdani bunarima dvojne namene

1)   Istorijski razvoj primene veštačkog prihranjivanja izdani bunarima dvojne namene (ASR sistemi)

Bunari dvojne namene se koriste u mnogim zemljama u svetu a najviše u USA. U knjizi Davida Pyna iz 2005. godine dat je pregled projekata veštačkog prihranjivanja izdani bunarima dvojne namene koji će ukratko i ovde biti navedeni.

Sjedinjene Američke Države (USA)

Na slici 1 pokazane su lokacije oko 90 ASR projekta koji su operativni u USA do 2009. godine. Procenjeno je da je do danas još 100 ASR projekata u raznim fazama izrade.

Kanada

Mannheim projekat veštačkog prihranjivanja izdani je relizovan u gradu Kitchener nedaleko od Toronta. Voda is reke Grand River se tretira i koristi za prihranjivanje lokalne izdani koja se crpi u letnjim mesecima kada je potrošnja veća. Konstrukcija i testiranje ASR bunara počelo je tokom 1994. godine.

Slika 1. Lokacija operativnih ASR sistema u USA, April 2009.godine (Pyne 2012).

Izrael

Od 1956. godine veštačko prihranivanje izdani kroz bunare je bio važan elemenat Nacionalnog Vodnog Sistema za Izrael. Mnoga praktična iskustva su dobijena iz izdani formirane u peščaru Coastal Plain i krečnjačko-dolomitskom izdani u centralnom Izraelu. Izvor vode je jezero Kinneret ali su korišćeni i drugi izvori kao što je površinski oticaj i podzemna voda iz krečnjačke izdani.

Engleska

Thames Water Utility je privatna kompanija koja snabdeva klijente u Londonu i Thames dolini. Tokom zimskih meseci, deo proticaja iz reke Thames i reke Lee se tretira i injektira u nekoliko bunara u severnom Londonu. Rezervoarski prostor je delimično pod pritiskom izdan sastavljena od chalk-a preko koje se prostiru peskovi. Inicijalno testiranje je počelo tokom 1950ih godina i nedavno (2005.godina) bunarsko polje je prošireno. Bunari dvojne namene se koriste i na nekoliko drugih lokacija u Engleskoj.

Holandija

Intenzivan rad sa sistemom za prihranjivanje izdani kroz bunare je sproveden u Holandiji naročito u obalskim dinama blizu Amsterdama. Površinski bazeni su korišćeni godinama za prihranjivanje površinske izdani sa tretiranom vodom reke Rhine i reke Meuse. Usled potreba za povećanom zaštitom ovih basena i smanjenjem površine zemljišta koja je dostupna za prihranjivanje povećavala se potreba za prihranjivanjem izdani kroz bunare. Od 1994. godine dva sistema bunara dvojne namene su operativni i još dva sistema su u izradi

Australija

Farmeri u oblasti Adelaide koriste bunare za irigaciju za prihranjivanje njihovih izdani. Ova voda se koristi kao dodatni izvor vode tokom sušnih meseci. Postoje mnogi drugi sistemi buanra dvojne namene koji su operativni a jedan od njih, Calyton, koristi kao rezeroarski prostor slanu izdan.

Mnogi drugi ASR sistemi su u upotrebi ili su projektovani u drugim zemljama sveta kao što su Italija, Španija, Kuvajt, Ujedinjeni Arapski Emirati, Katar, Japan, Tajvan, Kina, Indija, Indonezija, Južna Afrika, Namibia i Iran.

Pre 1970.godine upravljanje vodnim resursima kroz veštačku infiltraciju u USA je retko rađeno i to uglavnom površinskim metodama. Nekoliko eksperimenata sa injekcionim bunarima je urađeno pre 1968. godina od kojih su najbolje dokumentovani oni od strane Američkog Geološkog Društva (United States Geological Survey). Moglo bi se zaključiti da su potrebe za vodom zadovoljavane klasičnim oblicima vodosnabdevanja kao što su bunarska polja, brane, rezervoari i snabdevanjem iz reka. Veštačko prihranjivanje je bilo u svojim počecima i problemi sa kolmiranjem bunara su podržavali mišljenje da je neefikasno prihranjivati izdani kroz bunare.

Sa razvojem tretmana vode i nekoliko uspešnih projekata veštačko prihranjivanje izdani kroz bunare je dobilo svoj zamah. Kao što je već rečeno, do 2009. godine oko 90 ASR projekta su bili operativni u poređenju sa 3 u 1983.godini i 20 u 1994.godini. Velika većina ovih sistema koristi prečišćenu vodu za piće za uskladištenje u izdani

2)   Literatura

Pyne David, Aquifer Storage Recovery: A Guide to Groundwater Recharge Through Wells. 2nd Edition, 2005. USA

Knjigu možete dobiti sa popustom preko nas, napišite nam email ili nas pozovite na mobilni +381-(0)-62-965-1748